Erteleme en sık karşılaştığım sorunlardan biri, çocuğu, ergeni, genci, yetişkini yani toplumun her kesiminin ortak sorunu.  Hep bugün kalsın, yarın bakarız, hallederiz, ardından başka bir sebeple öteleme derken; işler sonuç alamadığımız biriken bir sorun yığını haline geliyor. Stres ve aşırı gerginlik hali yaratıyor.

Erteleme tanımına bakacak olursak;

Kişinin yetiştirmesi gereken işleri ötelemesi, yapmaktan kaçınması ya da sürekli olarak ertelemesidir. Yapılması gereken işin başına oturmadan önce son bir kez başka bir şey yapma, harekete geçerek işi tamamlamak yerine kasıtlı ve bilinçli olarak yapılması gereken eylemden kaçınma, ağırdan alma olarak da açıklanabilen erteleme davranışı, toplumda oldukça yaygın olarak görülür. Bu kişiler eyleme geçmek yerine kendi kendilerine bahaneler ve kaçış yolları bularak görevlerini erteler. Bunun sonucunda iş ve okul hayatlarının yanı sıra sosyal ilişkileri de olumsuz etkiliyor.

Erteleme davranışının birçok nedeni olabilir;

Başarısızlık Korkusu; Bazı durumlarda, başaramamaktan korktuğunuz için erteleyebilirsiniz. Bir işi yapmaya başlamak için harekete geçmediğinizde zaten başarısız olmuş olursunuz. Bu durumda en iyisi harekete geçmek.

Motivasyon Eksikliği; Bir işe başlamak kişinin içinden gelmeme hali ya da itekleyici bir gücün olmaması olarak tanımlanabilir. Bu gibi durumlarda hep sorarım “bu iş bittiğinde kendini nasıl hissedeceksin?” genelde yanıtlar “çok iyi” şeklinde olur. Aslında sonucu hissetmek bile itekleyici bir güçtür. Kişi bu gücü hissettiğinde harekete geçer.

Kötü Zaman Yönetimi:  kişi zamanını iyi yönetmediği için, özellikle sosyal medya başında geçirilen zamanın farkında olmaması, farklı işlerde gereksiz zaman kaybı gibi durumlardan dolayı da erteleyebiliyoruz. İşlerin son dakikada yetiştirilmesi, zaman baskısı ve sürekli olarak ertelemelerin yarattığı stres seviyesinin yükselmesi gibi sonuçlarını da doğurabiliyor. Oysaki doğru kullanılmış bir zaman diliminde insan neler yapmaz ki! Yeter ki istesin.

Mükemmeliyetçilik: Erteleme davranışının en önemli sebeplerinden biri olarak görülmektedir. Yani, bir işi tam anlamıyla, mükemmel bir şekilde, tamamlayamayacağınıza inanıyorsanız, işi yapmaktan sonuna kadar kaçarsınız. Bir öğrencim çalışma masasında her şeyi tam olmadan oturamazdı. Bir kitabı başka bir yerde kaldıysa eğer ağlamakrizine girer ve çalışmasına bir türlü başlayamazdı. Sonuç mu istediği hedefine tam ulaşamasa da şuan okuduğu bölümü çok seviyor.  Unutmayın, mükemmel diye bir şey yoktur. Hiçbir zaman hiçbir şey tam olmayacak.

Bilgi Eksikliği: Yapacağınız iş konusunda bilgi eksikliği olduğunu düşünmek de yapılacak işten kaçma nedenlerinden biridir. Bilmediğinizi düşünüyorsanız çeşitli öğrenme kanallarını deneyerekten bilgi açığını kapatabilirsiniz. Yeter ki sorunun kaynağını bulun ve bunu çözmek isteyin.

Kişiliğe Uygun Olmayan İş Seçimi: Yaptığınız işi sevmiyorsanız da içinizden elinizdeki işi bitirmek gelmez.Oyalanırsınız, bahaneler üretirsiniz veya kaçarsınız. Çünkü karakterinize ve ruhunuza aykırıdır ve içinizde coşku olmadığı için kendinizden de verim alamazsınız. Bu da mutsuzluk haline dönüşür.

Bitirememe Kaygısı:  Başlamadığınız bir işi nasıl bitireceksiniz ki? “Başlamak, bitirmenin yarısıdır” sözü devreye girer burada. Harekete geçip başlama en iyisi bu durumda.

Nur Ela Aşar’a Genç Kadın Girişimci Ödülü

Yukarıda açıkladığım sebeplere daha fazlasını da ekleyebilirim. Bunların birçoğunu çeşitli olaylarda yaşayarak zorluğunu görüyoruz. Yapmayı ötelediğimiz her şey bizi huzursuz ve mutsuz eder. Bu arada kaçırdığınız bir nokta var; yapılması gereken bir işi yapmadığımızda, zaten başarısız olmuşuz demektir. Unutmayın, “biraz”, ‘hiç” ten daha fazladır.

Ve her ne yapacaksak planlayarak hızlıca harekete geçmeliyiz.

Seneca’nın da dediği gibi ”Zihnin huzuru büyük ölçüde yanlış bir şey yapmamaktan gelir. Kendine hakim olmayı bilmeyenler karışık ve sorunlu hayatlar yaşar.”

Kendi sorumluluğumuz olan işi zamanında yaparak, başarmanın vermiş olduğu rahatlığı yaşayarak, hayatlarımızı daha rahat ve kaygısız yaşamış oluruz.

Ertelemeyi, ertelediğimiz günlere…

Saygılarımla;

Süreyya KOCADAĞ

Sosyolog

Uzm. Aile Danışmanı-Dikkat ve Özel Eğitim Eğitmeni